SỐT XUẤT HUYẾT LÀ GÌ
Tạo hoá công bằng với muôn loài, có vi khuẩn có lợi thì tất nhiên phải có virus có hại, con virus Dengue (đọc là Đăn-gơ, sau đây tôi gọi tạm là thằng Đen) là một loại có hại như thế vì nó là kẻ thủ ác gây ra sốt xuất huyết. Shipper nữ mất dạy có tên là Muỗi vằn chính là đứa free ship mặt hàng không ai mong đợi này. Vụ này không lây qua đường hô hấp, dịch tiết hay tiếp xúc với người bệnh, về cơ bản vừa hôn, vừa phịch vừa chườm mát cho thằng bệnh cũng kg lây, có điều nhớ nằm trong màn. Sốt xuất huyết chỉ lây qua muỗi vằn đốt. Vãi shipper muỗi.
Nhiều người nghĩ sốt xuất huyết chỉ phải bị 1 lần trong đời, cái này “vừa đúng, vừa sai”.
Đúng là nếu đã sốt do thằng Đen này thì sau này cơ thể tự kháng, nhưng đen quá đen gặp ngay thằng Đen trong đêm cúp điện, thằng Đen này như bán hàng đa cấp vậy. Nó có 4 công ty con lần lượt là DEN-1-2-3-4. Dính cú đa cấp của thằng 1, lần sau hoàn toàn có thể bị thằng 4 quất, rồi thằng 3 hiếp, thằng 2 chém… hehe tức là 1 người trong đời có thể bị 4 lần sốt, thậm chí lần sau còn khốn đốn hơn lần trước.
Bệnh này đài báo nói hoài nhưng nếu không điều trị kịp thời, đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng như sốc, suy hô hấp, rối loạn đông máu, tổn thương gan, rối loạn tri giác, có thể gây tử vong… đây rõ ràng là một bệnh không đùa được. Nhất là với các mini bé bỏng.
Bệnh này dễ gây nhầm lẫn, tôi nói dấu hiệu để đồng bào, nhất là đồng bào nữ vì hay chơi với bé xem và lưu ý khi là bé đang chơi khỏe mạnh thì đột ngột sốt cao (thấy mặt đỏ, sờ trán hâm hấp là hiểu rồi ha), uống thuốc sốt hạ có bớt nhưng sau đó sốt trở lại, thậm chí lả người đi. Thương quá là thương. Giá như để thằng chồng hôi nách, thối chân, mất nết nó sốt hộ để bớt đi nhậu thì tốt biết bao! Nhỉ? Nhưng tiếc là mấy thằng ở bẩn lại ít ốm đau, toàn xuất cái gì thôi chứ không thấy xuất huyết. Chả hiểu sao. Hehe
Về lại vấn đề chính, cái này quan trọng nè, 2-3 ngày đầu có thể kèm theo một số triệu chứng khác như đau đầu, biếng ăn, mệt mỏi, nhức mỏi cơ giống như các triệu chứng cảm cúm, sau đó có thể có một số dấu hiệu như biểu hiện lấm tấm đỏ ở da (xuất huyết đấy), chảy máu cam hoặc rỉ máu chân răng, ói ra máu, ỉa phân đen.
Có 2 điều này tế nhị vì liên quan đến “mẹo” các cụ ngày xưa:
Trò cắt lể vào vết xuất huyết trên da “nặn máu độc” ra, cách này là cách giết người bệnh nhanh nhất vì thằng Đen gây ra rối loạn đông máu, khiến cho cơ thể dễ bị chảy máu không những không hạ được sốt mà còn gây chảy máu khó cầm, dẫn đến mất máu, nhiễm trùng rất là kinh khủng. Con dâu nào có mẹ chồng yêu cầu như vậy thì phải đấu tranh đến cùng, sức khoẻ là thứ không thể đem ra đùa. Hãy dõng dạc trả lời: “thằng con U nó lấy kim nó lể tôi sưng bụng 9 tháng chưa đủ hay sao U còn đòi lấy kim lễ cháu nội U. Dẹp!”
Và trò kiêng tắm, kiêng ăn Cho đến nay trong sự hiểu biết vô biên của y học nhân loại, chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh người mắc sốt xuất huyết kiêng tắm, kiêng ăn sẽ khỏi bệnh. Trái lại, kiêng ăn, kiêng tắm sẽ làm cho bệnh trầm trọng hơn vì mệt mỏi do mồ hôi, vi khuẩn. Tóm lại, nên vệ sinh sạch sẽ, ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước bù dịch…
Cùng các lưu ý sau: chỉ dùng Paracetamol (10-15mg/kg cứ thế nhân lên), không dùng thuốc aspirin, ibuprofen để hạ sốt vì sẽ làm cho tình trạng chảy máu ở người bệnh trầm trọng hơn, có thể xuất huyết dạ dày dữ dội, nguy hiểm đến tính mạng. Nhớ nhé. Cấm kỵ điều này nữa: hạ sốt dồn lập, à quên dồn dập; bệnh nhân sốt cao nên tâm lý người nhà xót cmn xa thường muốn giảm sốt cấp tốc. Tuy nhiên, chỉ nên dùng thuốc giảm sốt theo đúng chỉ định của bác sĩ 4-5 lần/ngày, 5-6 giờ/lần. Không được rút ngắn khoảng cách này.
Để giảm sốt, có thể cho bệnh nhân mặc đồ mỏng, nằm yên nơi thoáng mát, chườm khăn có thấm nước (nước bình thường, not nước đá sẽ gây co mạch là đừng trách vì sao đời quá đen) vào trán, nách, bẹn háng cho người bệnh.
Truyền dịch tự ý? cái này thì ngắn gọn thôi, biết khỉ gì mà truyền? Đừng tự sát, không được tự ý truyền dịch tại nhà khi bị sốt xuất huyết vì có thể dẫn đến phù nề, suy hô hấp và nguy hiểm đến tính mạng.
Kính thưa đồng bào, cuối cùng: Không dùng kháng sinh vì sốt xuất huyết là sốt do virus nên tuyệt đối không dùng kháng sinh để điều trị vì kháng sinh vô nghĩa với thằng Đen. Nhiều bạn cứ thấy sốt là mua kháng sinh về dùng. Thậm chí trên thực tế đã có những bác sĩ cũng cho bệnh nhân sốt xuất huyết dùng kháng sinh mặc dù đã chẩn đoán bệnh nhân bị sốt xuất huyết. Điều này là hết sức sai lầm.
Hiện chưa có văcxin phòng ngừa sốt xuất huyết (thật ra là đang thử nghiệm 1 loại vacxin phòng ngừa cả 4 chủng của thằng Đen – đang thử nghiệm ở Thái Lan). Diệt môi trường sinh trưởng và hoạt động của muỗi, ngủ thì nằm màn. Thế thôi. Chả biết khuyên gì thêm.
Vẫn điệp khúc cũ nhưng luôn đúng, Nếu được chẩn đoán sốt xuất huyết thì cần được làm các xét nghiệm hằng ngày để đánh giá mức độ bệnh và có hướng điều trị theo đúng phác đồ khoa học, tránh tình trạng người bệnh phải vào viện quá muộn, gây những biến chứng đáng tiếc. Đừng vì ngại đi viện mà bỏ lỡ cơ hội giữ gìn trọn vẹn sức khoẻ của người thân của mình, nhất là đối với mini – sốt kéo dài có thể để lại biến chứng suốt đời…
Hãy tin vào Y học, hãy tin vào khoa học
Cách mạng tháng Tám vĩ đại như thế cũng chỉ bắt đầu từ một chỉ thị thì không lý gì cuộc cách mạng Y tế nước nhà không thể bắt đầu bằng một niềm tin…
TG – BS Nguyen Khanh
Ảnh minh hoạ: một mini vừa chào đời