Trang chủMột vài đế quốc trứ danh từng tồn tại ở Đông Nam Á?
A: Tim Tran
_______
Nếu nói về đế quốc nổi tiếng nhất tại Đông Nam Á thì không thể không kể đến đế quốc Khmer (Campuchia ngày nay). Đế quốc Khmer (ចក្រភពខ្មែរ), hay đế quốc Angkor, là thuật ngữ được các nhà sử học sử dụng để nhắc tới Cambodia trong những năm từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 15, khi đất nước này vẫn là một đế chế Phật giáo Ấn Độ tại Đông Nam Á. Họ tự sử dụng những từ như Kambuja (कम्बोज - កម្ពុជ) hoặc Kambujadeśa (कम्बुजदेश - កម្ពុជទេស), là những thuật ngữ cổ của Campuchia để chỉ chính mình. Đế quốc Khmer phát triển vượt ra khỏi khuôn mẫu của nền văn minh Phù Nam và Chân Lạp cũ. Đôi khi đế quốc này còn cai trị và/hoặc chư hầu hầu hết vùng lục địa Đông Nam Á và một số khu vực của miền nam Trung Quốc, trải dài từ mũi bán đảo đông dương Peninsula tới tỉnh Vân Nam (TQ) ngày nay, và từ Việt Nam cho tới phía Tây Myanmar.
Đi về phía tây, chúng ta sẽ bắt gặp triều đại Đông Hu ((တောင်ငူမင်းဆက်), cai trị Burma (Myanmar ngày nay) từ giữa thế kỷ 16 đến năm 1752.
Các vị vua thời đầu của triều đại là Tabinshwehti và Bayinnaung đã thành công trong việc thống nhất các lãnh thổ của Vương quốc Pagan lần đầu tiên vào năm 1287 và hợp nhất Shan vào lãnh thổ của nước này. Vào thời kỳ đỉnh cao, đế chế Đông Hu là đế chế lớn nhất, mạnh nhất và cũng là một trong những đế chế giàu có nhất tại Đông Nam Á. Ngoài ra còn có Manipur, Shan Tàu, Xiêm La và Lan Xang. Tuy nhiên, triều đại này cũng sớm sụp đổ chỉ 18 năm sau cái chết của Bayinnaung vào năm 1758.
Ở phía đông chúng ta có triều đại nhà Nguyễn của Việt Nam. Đây là triều đại phong kiến cuối cùng của nước này, cai trị Việt Nam từ 1802 đến 1882. Trong suốt thời gian tồn tại, đế chế này đã mở rộng lãnh thổ của mình sang miền nam Việt Nam, Campuchia và Lào ngày nay thông qua các cuộc mở rộng lãnh thổ liên tiếp trong hàng dài thế kỷ và qua những cuộc chiến tranh Việt - Xiêm. Đỉnh cao là vào thời kỳ vua Minh Mạng (thời đó, đất nước này tên là Đại Nam [大南] hay Great Southern Empire trong tiếng Anh), họ đã hoàn toàn tiêu diệt Champa, nhấn chìm Campuchia và cai trị Lào.
Trên các vùng biển thuộc Đông Nam Á, đế chế Srivijaya là một đế chế theo Phật Giáo, tọa lạc tại đảo Sumatra (Indonesia ngày nay) và là đế chế có sức ảnh hưởng lên phần lớn khu vực Đông Nam Á. Srivijaya đóng vai trò quan trọng trong sự mở rộng của Phật Giáo từ thế kỷ 7 đến thế kỷ 12 sau công nguyên. Srivijaya là đế chế thống nhất đầu tiên thống trị phần lớn quần đảo Mã Lai. Sự nổi lên của đế chế này cũng xảy ra song song với sự kết thúc thời kỳ đi biển của người Malay. Do vị trí của mình, đế chế hùng mạnh này đã phát triển các công nghệ phức tạp sử dụng nguồn tài nguyên hàng hải. Ngoài ra, nền kinh tế của họ cũng dần phục thuộc vào sự bùng nổ thương mại trong khu vực và chuyển mình trở thành nền kinh tế dựa trên hàng hóa xa xỉ.
Ở một khu vực tương tự quanh Srivijaya,Majapahit là vương quốc theo đạo Hindu và đạo Phật Đại thừa ở giữa phần phía đông Java (Indonesia hiện đại ngày nay). Triều đại này tồn tại từ 1293 tới khoảng 1527 và đạt tới đỉnh cao trong thời kỳ của vua Hayam Wuruk, người trị vì từ năm 1350 đến 1389 và ghi dấu ấn bằng các cuộc chinh phạt kéo dài khắp Đông Nam Á. Chiến tích của ông cũng được cho là có công không nhỏ của tể tướng Gajah Mada. Theo Nagarakretagama được viết vào năm 1365, Majapahit là một đế chế gồm 98 nước chư hầu, trải dài từ Sumatra đến New Guinea, bao gồm Indonesia, Singapore, Malaysia, Brunei, nam Thái Lan, Đông Timor, tây nam Philippines (đặc biệt là quần đảo Sulu) ngày nay, dù cho phạm vi ảnh hưởng, bản chất các mối quan hệ và sức ảnh hưởng của Majapahit đối với các nước chư hầu vẫn là chủ đề tranh luận của các nhà sử học.
_____
Link bài viết gốc: https://qr.ae/pGHHfP
DG - Nguyễn Ngọc Mẫn(QRVN)
A: Tim Tran
_______
Nếu nói về đế quốc nổi tiếng nhất tại Đông Nam Á thì không thể không kể đến đế quốc Khmer (Campuchia ngày nay). Đế quốc Khmer (ចក្រភពខ្មែរ), hay đế quốc Angkor, là thuật ngữ được các nhà sử học sử dụng để nhắc tới Cambodia trong những năm từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 15, khi đất nước này vẫn là một đế chế Phật giáo Ấn Độ tại Đông Nam Á. Họ tự sử dụng những từ như Kambuja (कम्बोज - កម្ពុជ) hoặc Kambujadeśa (कम्बुजदेश - កម្ពុជទេស), là những thuật ngữ cổ của Campuchia để chỉ chính mình. Đế quốc Khmer phát triển vượt ra khỏi khuôn mẫu của nền văn minh Phù Nam và Chân Lạp cũ. Đôi khi đế quốc này còn cai trị và/hoặc chư hầu hầu hết vùng lục địa Đông Nam Á và một số khu vực của miền nam Trung Quốc, trải dài từ mũi bán đảo đông dương Peninsula tới tỉnh Vân Nam (TQ) ngày nay, và từ Việt Nam cho tới phía Tây Myanmar.
Đi về phía tây, chúng ta sẽ bắt gặp triều đại Đông Hu ((တောင်ငူမင်းဆက်), cai trị Burma (Myanmar ngày nay) từ giữa thế kỷ 16 đến năm 1752.
Các vị vua thời đầu của triều đại là Tabinshwehti và Bayinnaung đã thành công trong việc thống nhất các lãnh thổ của Vương quốc Pagan lần đầu tiên vào năm 1287 và hợp nhất Shan vào lãnh thổ của nước này. Vào thời kỳ đỉnh cao, đế chế Đông Hu là đế chế lớn nhất, mạnh nhất và cũng là một trong những đế chế giàu có nhất tại Đông Nam Á. Ngoài ra còn có Manipur, Shan Tàu, Xiêm La và Lan Xang. Tuy nhiên, triều đại này cũng sớm sụp đổ chỉ 18 năm sau cái chết của Bayinnaung vào năm 1758.
Ở phía đông chúng ta có triều đại nhà Nguyễn của Việt Nam. Đây là triều đại phong kiến cuối cùng của nước này, cai trị Việt Nam từ 1802 đến 1882. Trong suốt thời gian tồn tại, đế chế này đã mở rộng lãnh thổ của mình sang miền nam Việt Nam, Campuchia và Lào ngày nay thông qua các cuộc mở rộng lãnh thổ liên tiếp trong hàng dài thế kỷ và qua những cuộc chiến tranh Việt - Xiêm. Đỉnh cao là vào thời kỳ vua Minh Mạng (thời đó, đất nước này tên là Đại Nam [大南] hay Great Southern Empire trong tiếng Anh), họ đã hoàn toàn tiêu diệt Champa, nhấn chìm Campuchia và cai trị Lào.
Trên các vùng biển thuộc Đông Nam Á, đế chế Srivijaya là một đế chế theo Phật Giáo, tọa lạc tại đảo Sumatra (Indonesia ngày nay) và là đế chế có sức ảnh hưởng lên phần lớn khu vực Đông Nam Á. Srivijaya đóng vai trò quan trọng trong sự mở rộng của Phật Giáo từ thế kỷ 7 đến thế kỷ 12 sau công nguyên. Srivijaya là đế chế thống nhất đầu tiên thống trị phần lớn quần đảo Mã Lai. Sự nổi lên của đế chế này cũng xảy ra song song với sự kết thúc thời kỳ đi biển của người Malay. Do vị trí của mình, đế chế hùng mạnh này đã phát triển các công nghệ phức tạp sử dụng nguồn tài nguyên hàng hải. Ngoài ra, nền kinh tế của họ cũng dần phục thuộc vào sự bùng nổ thương mại trong khu vực và chuyển mình trở thành nền kinh tế dựa trên hàng hóa xa xỉ.
Ở một khu vực tương tự quanh Srivijaya,Majapahit là vương quốc theo đạo Hindu và đạo Phật Đại thừa ở giữa phần phía đông Java (Indonesia hiện đại ngày nay). Triều đại này tồn tại từ 1293 tới khoảng 1527 và đạt tới đỉnh cao trong thời kỳ của vua Hayam Wuruk, người trị vì từ năm 1350 đến 1389 và ghi dấu ấn bằng các cuộc chinh phạt kéo dài khắp Đông Nam Á. Chiến tích của ông cũng được cho là có công không nhỏ của tể tướng Gajah Mada. Theo Nagarakretagama được viết vào năm 1365, Majapahit là một đế chế gồm 98 nước chư hầu, trải dài từ Sumatra đến New Guinea, bao gồm Indonesia, Singapore, Malaysia, Brunei, nam Thái Lan, Đông Timor, tây nam Philippines (đặc biệt là quần đảo Sulu) ngày nay, dù cho phạm vi ảnh hưởng, bản chất các mối quan hệ và sức ảnh hưởng của Majapahit đối với các nước chư hầu vẫn là chủ đề tranh luận của các nhà sử học.
_____
Link bài viết gốc: https://qr.ae/pGHHfP
DG - Nguyễn Ngọc Mẫn(QRVN)
